طبق مطالعات صورت گرفته در سطح جهان، تعداد قابل توجهی از مشاغل نوپا در همان سال اول فعالیت خود شکست می خورند؛ کمبود بودجه یکی از دلایل رایج این اتفاق است و از این رو پول را می توان خون جاری در رگ های یک تجارت دانست. یک مسیر طولانی و پر زحمت و در عین حال هیجان انگیز از ایده تا ایجاد یک کسب و کار درآمدزا به سوختی به نام سرمایه احتیاج دارد. به همین دلیل، تقریباً در هر مرحله از تجارت، کارآفرینان با پرسش “چگونه استارتاپ خود را تأمین مالی کنم؟” مواجه هستند.
اینکه شما دقیقا در چه زمانی به بودجه احتیاج پیدا می کنید، بستگی زیادی به ماهیت و نوع تجارت شما دارد. اما هنگامی که به نیاز جمع آوری کمک مالی پی بردید، توجه به نکات زیر برای شما ارزشمند خواهد بود.
اولین نکته که لازم است به آن اشاره کنیم این است که دوره ای که استارتاپ ها صرفا بر اساس یک ایده می توانستند بودجه مورد نیاز خود را تامین کنند، به پایان رسیده است از این رو برای تأمین بودجه، باید از طریق برنامه ریزی و اجرای صحیح، امکان تحقق ایده خود را اثبات کنید؛ شما باید یک نمونه اولیه یا حداقل محصول مناسب داشته باشید. قبل از واجد شرایط بودن برای تأمین بودجه، باید برنامه و مفهوم تجارت خود را نیز اثبات کنید.
قوانین اساسی برای تامین بودجه اولیه
اول از همه لازم به ذکر است که تمام مشاغل و کسب و کار ها قابلیت تامین بودجه را نخواهند داشت بلکه یک کسب و کار باید قبل از اقدام برای تأمین بودجه، مجموعه خاصی از معیارها را برآورده کند. یک کسب و کار تنها در صورتی از نظر سرمایه گذار قابل تأمین است که بتواند بازدهی بالایی داشته باشد.
ثانیا، باید به یاد داشته باشید که صرف دریافت بودجه تضمین کننده موفقیت شما نخواهد بود؛ صرف نظر از تصوری که ممکن است از اخبار و رسانه ها بگیرید، بودجه فقط یک مرحله اساسی در توسعه کسب و کار است چرا که بسیاری از مشاغل بدون هیچ گونه بودجه رشد کرده و دوام داشته اند. بنابراین بودجه ممکن است در برخی موارد یک نیاز باشد، اما این یک ضرورت مطلق نیست.
تجارت باید خود پایدار باشد به عبارت دیگر منبع اصلی درآمدی شما باید مشتریان حمایت کننده شما باشند، یعنی کسب و کار شما باید درآمد و سود کافی برای تأمین بودجه رشد و گسترش را داشته باشد. فقط در مواردی که این امکان وجود نداشته یا نیاز خاصی به بودجه اضافی وجود داشته باشد، باید به دنبال بودجه باشید.
دلایل منطقی برای جذب سرمایه
- توسعه فعالیت: یکی از برجسته ترین دلایل درخواست بودجه این است که بخواهید برای توسعه تجارت و دستیابی به صرفه اقتصادی بیشتر کسب و کار خود را گسترش دهید. به عنوان مثال، شما قبلاً مشاغلی راه اندازی کرده اید و ایده خود را با موفقیت پیاده سازی کرده اید و به خوبی اجرا می شود و اکنون ممکن است بخواهید کار خود را توسعه داده و حضور خود در بازار را گسترش دهید. این نکته ای است که قطعاً باید بودجه آن را در نظر بگیرید.
- ایجاد یک مزیت رقابتی: دلیل بعدی، ایجاد مزیت رقابتی نسبت به سایر رقبا و دستیابی سریع به یک سهم قابل توجه از بازار است. برای مثال در ارتباط با کسب وکار های اینترنتی و یا برنامه های تلفن همراه، جذب کاربر و نفوذ در بازار از اهمیت خاصی برخوردار است؛ جذب کاربران به صورت طبیعی ممکن است زمان زیادی را از شما بگیرد و رقبای شما از این شرایط استفاده کنند. بنابراین با توجه به دلایل ذکر شده، برای بدست آوردن سریع تعداد زیادی از کاربران، به بودجه نیاز دارید. حتما دیده اید که بسیاری از استارتاپ ها در مراحل اولیه کسب و کار خود تبلیغات، تخفیف و مشوق ارائه می دهند. این در درجه اول برای به دست آوردن سهم بازار و موقعیت غالب در بازار است.
- تأمین هزینه های عملیاتی کوتاه مدت: دلیل بعدی، تأمین هزینه های عملیاتی کوتاه مدت یا سرمایه در گردش است. به عنوان مثال یک شرکت کوچک تولیدی ناگهان سفارش بزرگی دریافت می کند. برای تأمین هزینه جهش ناگهانی تولید اعم از تامین مواد اولیه اضافی و دستمزد کارکنان یک بودجه ثانویه مورد نیاز خواهد بود که پس از انجام سفارش و تحویل آن، قابل باز پرداخت است.
- تحقیق و توسعه: در موارد بسیار کمی، بسته به ماهیت تجارت، مدل کسب و کار ممکن است یک دوره تحقیق و توسعه گسترده را طلب کند. برای این کسب و کار ها، تهیه بودجه از ابتدا ضروری است که بدون آن نمی توان تجارت را راه اندازی کرد. به عنوان مثال دستگاه خاصی را در نظر بگیرید که در فاز طراحی و ساخت نمونه اولیه نیاز به صرف هزینه های سنگین داشته باشد و از این رو قطعاً به بودجه خارجی نیاز خواهد داشت. این نوع بودجه تنها درصورتی قابل استفاده است که محصول منحصر به فرد و ابتکاری باشد.
جدا از دلایل ذکر شده در بالا و همچنین برخی موارد استثنایی بسیار خاص، توصیه می شود به سراغ جذب سرمایه و بودجه اضافی نروید همچنین قبل از جستجوی بودجه اطمینان حاصل کنید که پایه محکمی برای تجارت خود ایجاد کرده اید چرا که جستجوی بودجه به دلایل اشتباه به وضوح تبعات سنگین و خسارت باری برای کسب و کار شما به همراه خواهد داشت.
روند تأمین اعتبار اولیه
قبل از اینکه در روند تأمین بودجه شرکت کنید باید بدانید که سرمایه گذاران قبل از سرمایه گذاری به دنبال چه هستند و معیارهای سرمایه گذاری از نظر آن ها چیست که سرمایه گذاری ها را هدایت می کند؟
- ایده و پتانسیل آن: نقطه شروع قطعاً ایده و پتانسیل آن است. این ایده باید عملی، مقیاس پذیر، منحصر به فرد و ابتکاری باشد و همچنین باید از اقبال بازار برخوردار باشد.
- تجارت: سرمایه گذاران همچنین بر روی تجارت از جمله اعتبار شرکت و تیم و توانایی آن ها در اجرای ایده تمرکز می کنند و همچنین مدل کسب و کار و درآمد شما همراه با جزئیات، قیمت گذاری و ساختار هزینه ها به همان اندازه مهم هستند.
- ظرفیت آینده: سرمایه گذاران نه تنها بر حال حاضر مجموعه بلکه بر آینده کسب و کار نیز تمرکز دارند که می تواند از طریق یک طرح تجاری خوب طراحی شده شامل استراتژی های تجاری، استفاده از بودجه، ارزش پیش بینی شده و … به نمایش گذاشته شود.
- بازگشت سرمایه: در کنار همه این ها، مهمترین نکته ای که سرمایه گذاران به دنبال آن هستند بازده سرمایه گذاری است. مهم است که سرمایه گذاران نسبت به پیشنهاد سرمایه گذاری اطمینان داشته باشند و اطمینان داشته باشند که قادر به پس گرفتن سرمایه خود خواهند بود.
طرح ارائه برای جذب سرمایه گذار
قبل از مراجعه به سرمایه گذاران برای دریافت بودجه، باید طرح و درخواست خود را آماده کنید.
اجزای اساسی طرح شما باید شامل یک برنامه تجاری جامع با پیش بینی های ۵ ساله، همراه با پیشنهادات سرمایه گذاری و ارزیابی های تخمینی باشد.
طرح شما همچنین باید دارای یک خلاصه اجرایی مختصر و مفید باشد؛ این یک سند ۲ صفحه ای است که خلاصه ای از برنامه تجاری کلی شما می باشد. از این اسناد معمولاً برای شروع ارتباط رسمی با سرمایه گذاران استفاده می شود.
قبل از اینکه به سرمایه گذاران نزدیک شوید، باید وقت و تلاش کافی در جهت تحقیق، ایجاد و آماده سازی اجزای سازنده طرح خود نمایید.
پس از آماده شدن طرح و اجزای آن، اکنون می توانید به سراغ سرمایه گذاران بروید. شما می توانید در رویدادها یا مسابقات استارتاپی با سرمایه گذاران آشنا شوید؛ همچنین می توانید با ارسال نامه الکترونیکی همراه با سند خلاصه اجرایی، به طور فعالانه با آن ها تماس بگیرید و جلسه را پیگیری کنید. همچنین می توانید به انجمن های سرمایه گذاری یا شبکه های سرمایه گذاری مراجعه کنید و یا از طریق ارتباط با مربیان ارجاع بگیرید و از روابط آن ها استفاده نمایید.
روند جستجوی سرمایه گذار می تواند زمان بر، دشوار و چالش برانگیز باشد. باید درک کنید که ممکن است با جواب های منفی زیادی روبرو شوید، اما باید بی وقفه به تلاش و فعالیت خود ادامه دهید. همچنین اطمینان حاصل کنید که زمان خود را بین جستجوی سرمایه گذار و اداره کسب و کار خود مدیریت می کنید زیرا بدون کسب و کار در حال اجرا شانس تأمین اعتبار نیز وجود نخواهد داشت.
درک و شناخت سرمایه گذاران
اولین نکته قابل ذکر، این است که کارآفرینان چون می خواهند دنیا را تغییر دهند یا مشکلی را برطرف کنند بسیار پرشور هستند اما نباید انتظار داشته باشید که سرمایه گذاران به اندازه شما در مورد کسب و کارتان اشتیاق داشته باشند. سرمایه گذاران اساساً برای کسب درآمد در استارتاپ شما سرمایه گذاری می کنند؛ بنابراین مهم است که کسب و کار شما یک فرصت سرمایه گذاری سودآور ارائه دهد.
سرمایه گذاران معمولاً بر روی محصولات شرکت های نوپا تمرکز می کنند؛ بنابراین، طبیعی است که آن ها به سراغ تامین بودجه شرکت هایی بروند که مکمل استارتاپ های موجود در کارنامه خود باشند. این به این دلیل است که شرکت های نوپا می توانند مکمل مشاغل یکدیگر باشند. بعلاوه، همیشه احتمال ادغام و تلفیق استارتاپ ها در آینده وجود دارد. بنابراین قبل از انتخاب مقدماتی، تحقیقی در مورد سابقه کاری سرمایه گذار ها انجام دهید.
از طرفی همواره سرمایه گذاران تمایل دارند در یک زمینه داغ و پر کشش سرمایه گذاری کنند؛ هر زمان که یک تجارت نوآورانه ظاهر شد، خواهید دید که بسیاری از مشاغل مشابه با آن در مدت زمان کوتاهی به وجود می آیند.
سرمایه گذاران به دنبال انتخاب یک نقطه مطلوب از حیث رقابت و نوآوری می باشند بدین معنی که آن ها از مشاغلی که هدفشان ایجاد یک مقوله کاملاً جدید است، اجتناب می کنند زیرا در این صورت کسب و کار نیاز به ایجاد آگاهی برای گروه، آموزش افراد و سپس ایجاد آگاهی از محصول دارد که این به نوبه خود کار را بسیار دشوار می کند. آن ها همچنین از یک بازار کاملا اشباع و پر از رقابت نیز پرهیز می کنند؛ نقطه مطلوب سرمایه گذاری در این بین نهفته است. آن ها به دنبال یک بازار دست نخورده در یک بستر تجاری موجود هستند.
